Vùng trời nhân văn

Gương trời lồng lộng ban mai
Thung dung ta đến vùng trời nhân văn
Thịnh suy thế nước ngàn năm
Anh hùng là kẻ vì dân vì đời.

Bên lề chính sử dạo chơi
Rùa ơi thương Cụ biết nơi chọn về.
Kỳ Lân mộ, Tháp Rùa bia
Bia đời, bia miệng khắc ghi lòng người.

Tìm nơi tỉnh lặng ta ngồi
Tình yêu cuộc sống là nơi thư nhàn.

Hoàng Kim

(Nguồn: FB Hoàng Kim)

RÙA ƠI

Hoàng Gia Cương

Rùa ơi quá nặng phải không
Cõng bia Tiến sĩ lưng còng vậy ư?
Mấy trăm năm gội nắng mưa
Dẫu cho mòn đá cũng chưa xao lòng!

Hoa đời như sắc phù dung
Đổi thay sớm tối, khôn lường thịnh suy
Ngàn năm còn mất những gì?
Mà hàng bia vẫn rạng ghi tên người!

Biết ơn rùa lắm, rùa ơi
Giữ cho ta một khoảng trời nhân văn
Để tôn vinh bậc trí nhân
Để nền văn hiến ngàn năm không nhoà!

Rùa ơi, ta chẳng là ta
Nếu như đạo học lìa xa đất này!

Nguồn: FB Hoàng Gia Cương
(Nhà xuất bản Giáo dục, 2005)

THƯƠNG CỤ RÙA HỒ GƯƠM

Nguyên Hùng

1.
Rồng lên để lại Hồ Gươm
Ngàn năm một nét mờ sương u sầu
Kiếm thần thất lạc nơi đâu
Để phường cơ hội ngóc đầu hại dân?

2.
Rùa thiêng giã biệt cõi trần
Còn đây bao nỗi trầm luân bể đời
Dân an quốc thái xa vời
Làm sao hồn Cụ về Trời được yên?

TÂM SỰ CỤ RÙA

Nguyên Hùng

Chau mày xót cảnh quần nhau
Mà đành bất lực, tim đau tột cùng
Vận nguy thiếu vắng anh hùng
Ta đi cầu cứu Cửu Trùng giải nguy!
(Nguồn: FB Nguyên Hùng)

NGUYỄN DU LÀ BẬC ANH HÙNG

Hoàng Kim

… thơ “Kỳ Lân mộ” tại “Bắc Hành tạp lục” là kiệt tác văn chương, thấu tình đạt lý, sức mạnh như một đạo quân, đã làm thay đổi chính sách của vua Thanh và danh tướng Phúc Khang An tổng đốc Lưỡng Quảng, thay vì báo thù rửa hận cho Tôn Sĩ Nghị, đã giữ hòa hiếu lâu dài với Việt Nam. Nguyễn Du là bậc anh hùng quốc sĩ, kỳ tài hiếm có của dân tộc Việt. Nguyễn Du là bậc anh hùng

KỲ LÂN MỘ

Nguyễn Du

Phương Chi Yên Đệ người thế nào?
Cướp ngôi của cháu, đồ bất nhân.
Mỗi khi nổi giận giết mười họ,
Cổn to vạc lớn hại trung thần
Năm năm giết người hơn trăm vạn
Xương chất thành núi máu chảy tràn
Nếu bảo thánh nhân Kỳ Lân xuất
Buổi ấy sao không đi về Nam?

Nguyên văn chữ Hán

Hà huống Yên Đệ hà như nhân
Đoạt điệt tự lập phi nhân quân
Bạo nộ nhân sinh di thập tộc
Đại bỗng cự hoạch phanh trung thần
Ngũ niên sở sát bách dư vạn
Bạch cốt thành sơn địa huyết ân
Nhược đạo năng vị Thánh nhân xuất
Đương thế hà bất Nam du tường?

Bên lề chính sử đọc tiếp…

(Nguồn : FB Hoàng Kim)

(*) Thịnh suy thế nước ngàn năm Ngẫm suy về cụ rùa Hồ Gươm đã về cõi vĩnh hằng Tô Văn Trường.

Thông tin Cụ Rùa Hồ gươm đã chết ngày 19/1/2016 được một số tờ báo chính thống đăng tải, sau đó có người bảo “Trong không khí vui tươi, hân hoan chào đón Đại hội Đảng, báo chí tạm thời không đưa tin cụ Rùa ở Hồ Gươm chết”.

Năm rồi WIN/GallupIA khảo sát ở 67 nước, hỏi khoảng 1.000 người mỗi nước. Hạnh phúc: Ta thứ 5, Lạc quan: thứ 4; Hy vọng: thứ 7. Người Việt ta rất lạc quan, và hy vọng, hay gắn cụ Rùa với vận nước. Nay cụ mất mới bị hẫng, chứ thực ra cũng chỉ là hiện tượng tự nhiên như “sinh lão bệnh tử”.

Hiện trường nơi xác cụ Rùa đang nằm (Ảnh trên mạng)

Kiến trúc sư Trần Thanh Vân kể mấy năm trước, đã đi cùng PGS. Hà Đình Đức và TS. Ngô Kiều Oanh đến lễ ở Cây đa Thần Rùa nghìn tuổi và lấy nước nguồn “trường sinh bất tử” của công chúa Ngọc Hoa nơi chân núi Ba Vì để mang về chữa bệnh cho Cụ Rùa. Nhưng hôm nay Cụ vẫn ra đi. Đó là quy luật của Trời Đất.

Ngay sau khi được tin cụ Rùa Hồ Gươm chết, có nhóm các nhà Kinh dịch đã gieo quẻ để xem có điềm gì cho vận nước thời gian tới thì được Quẻ Thủy – Sơn Kiển (39) trong đó có hào hỗ là Hỏa – Thủy và hào biến Thủy – Địa tỷ. Đây là một quẻ Hung nhưng có hào biến nên có thể chuyển thành Cát.

Hình tượng (bối cảnh) của quẻ là: sau lưng là núi cao không thể lùi, trước mặt là Biển sóng vỗ và bên cạnh có con hổ trực vồ. Lực lượng trung dung trong nội bộ sẽ đóng vai trò giúp tìm ra lối thoát đó là phải mạnh dạn vượt sóng để bơi ra biển lớn thì mới không bị hổ vồ.

Tôi lắng nghe để biết dư luận xã hội. Theo tôi hiểu, tâm linh là sự “cảm nhận” có tính chủ quan của mỗi người. Trong tín ngưỡng của người Việt, con rùa là loài vật linh thiêng (long quy) cũng như con cá sấu (giao long), con tê giác (linh tê), v.v. Những con vật này ngày nay, loài người đã chuyển nó thành vật nuôi để lấy thịt, lấy da như rùa và cá sấu, còn tê giác và hổ, báo thì giết lấy sừng, lấy xương làm thuốc… Ở trên trái đất này, chỉ có “con Người” là loài vật linh thiêng nhất!

Hồ Hoàn Kiếm là cái tên do vua Tự Đức (thời Nguyễn) đặt. Trước đó là hồ Tả Vọng (thời Chúa Trịnh), thời Lê là hồ Thuỷ Quân và trước đó nữa gọi là hồ Lục Tảo.

Truyền thuyết “Cụ Rùa đòi kiếm của Lê Lợi” mới được hư cấu sau này (có thể vào thời Nguyễn), trên cơ sở sự kiện Lê Lợi vô tình đánh rơi kiếm khi luyện quân ở đây. Khi ấy nghe nói Lê Lợi còn định tát cạn nước để tìm lại kiếm, nhưng không thành vì thời ấy Hoàn Kiếm là một phần của sông Hồng.

Có ý kiến cho rằng Lê Lợi là con của một tù trưởng Mường vợ Kinh, nên có thuận lợi tập hợp được người dân tộc cha và mẹ mình, nhưng cũng như nhiều quân vương khác, sự tàn nhẫn của ông đã giúp ông chiến thắng, đồng thời là tiền đề của sự bất hòa ngày càng tăng giữa ông, vương triều của ông, và nhiều cộng sự gần gũi có công lớn với đất nước. Người thuộc dân tộc thiểu số có ưu điểm là quyết tâm làm cả những gì coi như không có thể, nhưng lại có những định kiến, về lâu dài phá hoại sự nghiệp của mình. Stalin ở Liên xô là một ví dụ, nước ta cũng thế!

Sự kiện cụ Rùa chết là chuyện bình thường theo quy luật của tạo hóa, nhưng có sự thật là cuộc sống hàng trăm năm của cụ Rùa đã chứng kiến biết bao đổi thay của thời cuộc, cho nên sự ra đi của cụ đã là chứng nhân của lịch sử.

Sau hội nghị trung ương 14, mọi việc coi như đã an bài. Sáng hôm nay, tôi ra nghĩa trang, viếng mộ ông Võ Văn Kiệt, “tâm sự riêng” với ông về thời cuộc và vận nước vì chính ông là người đã tin tưởng và động viên tôi làm công tác phản biện xã hội.

Trong thể chế hiện nay, người dân không tham gia bỏ phiếu bầu chọn lãnh đạo nhưng đều mong muốn dàn lãnh đạo nhiệm kỳ mới hãy vì dân, vì nước “trông người lại ngẫm đến ta” thống nhất ý chí và hành động tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa cả về chính trị và kinh tế để đất nước hội nhập và phát triển cùng các nước tiên tiến trên thế giới.

T.V.T.

( Nguồn: BVN)

Sự tích hồ Gươm và điềm báo quốc biến thời Lê Trịnh

SỰ TÍCH HỒ GƯƠM

Trần Ngọc ĐôngNhân chuyện cả nước xôn xao khi rùa Hồ Gươm chết nhằm ngày mùng 10 tháng Chạp năm nay. Nhiều người vẫn cứ cho rằng đây là con rùa có từ thời Lê Lợi đã cắp gươm báu mang đi. Nên đánh máy và trích chép lại hai câu chuyện ở trong sách ‘Tang Thương Ngẫu Lục’ của đôi bạn Phạm Đình Hổ- Nguyễn Án viết trong khoảng cuối Tây Sơn đầu đời Nguyễn nói về Hồ Gươm và rùa ở nơi đây.
HoGuom1

Đánh máy lại theo bản khắc in năm Bính Thân 1896 triều Nguyễn. Bản dịch nghĩa của GS Trương Chính-2012Kết luận: Gươm báu đã bỏ hồ bay đi năm Bính Ngọ 1786, cách đây đã 230 năm. Năm ấy nước nhà có biến lớn, chúa Trịnh đại bại, ít lâu sau thì triều Lê mất.SỰ TÍCH HỒ GƯƠM

Trích: Tang Thương Ngẫu Lục (Phạm Đình Hổ- Nguyễn Án)Truyện 1: HOÀN KIẾM HỒ

Hồ Hoàn Kiếm Thành Thăng Long ở bên cạnh phường Báo Thiên, thông với nước ngoài sông, hình thế rất to rộng.
.
Ấy là nơi Đức Thái Tổ Hoàng Đế tiên triều đánh rơi kiếm. Hồi Thái Tổ khởi nghĩa, ngài bắt được một thanh kiếm cổ, sau khi lên làm vua thường vẫn đeo ở bên mình. Một hôm chơi thuyền ở trong hồ, bỗng một con rùa rất lớn nổi lên mặt nước, bắn không trúng, vua lấy thanh kiếm mà chỉ. Bất đồ thanh kiếm rơi xuống nước, con rùa cũng lặn theo. Vua giận, sai lấp cửa hồ lại, đắp bờ ngang tát hết nước để tìm nhưng chẳng thấy đâu cả. Đời sau, nhân cái bờ ấy chia làm hai hồ Tả Vọng và Hữu Vọng. Cuối đời Cảnh Hưng, có một vật gì mọc lên từ cái đảo trong hồ, sáng rực rỡ rồi tắt. Người ta cho là thanh bảo kiếm đã bay đi.Phiên âm:

Thăng Long Hoàn Kiếm Hồ tại Báo Thiên phường. Tắc dữ giang thủy thông, thế thậm quảng. Hồi tiên triều hoàng Thái Tổ Hoàng Đế Trụy kiếm xứ dã. Sơ Thái Tổ khởi nghĩa thời đắc cổ kiếm nhất khẩu. Đắc quốc hậu thưởng dĩ tự bội. Nhất nhật phiếm chu hồ trung. Cự quy phiếm thủy thượng xạ chi bất trúng dĩ kiếm chi trụy thủy một. Quy tùy kiếm khứ. Đế nộ. Mệnh tắc hồ khẩu, trúc đê kiệt thủy cầu chi bất đắc. Hậu thế nhân kỳ tích phân vi nhị: Tả Vọng, Hữu Vọng. Cảnh Hưng mạt hữu vật tòng đảo khởi quang tán nhi diệt. Nhân dĩ vi bảo kiếm phi.Truyện 2: KIẾM HỒ (Hồ Gươm)

Mùa hạ năm Bính Ngọ, niên hiệu Cảnh Hưng (1786) đương nửa đêm, giữa hồ Hoàn Kiếm, bỗng có những vật đỏ ối hiện ra trên đảo, tia sáng nhoáng tỏa ra bốn phía, bay về bờ phía Nam rồi biến mất.

Sau đó sóng gió ầm ầm nổi lên. Sáng hôm sau thấy xác tôm cá nổi trên mặt nước không biết bao nhiêu mà kể. Có người nói, ở trên nóc nhà Trung Hòa Đường trong phủ Chúa cũng hiện ra những vật tương tự, ánh sáng tỏa ra bốn phía rồi tự nhiên tắt ngấm. Chưa bao lâu xảy ra việc quốc biến (*).

Phiên âm:

Lê Cảnh Hưng Bính Ngọ niên hạ. Kiếm Hồ dạ bán hữu vật tòng đảo khởi tứ tán phi nam ngạn nhi diệt. Ba đào hỗn dũng . Lạp nhật ngư hà phù thủy thượng bát khả thắng số. Hữu vân vương phủ Trung Hòa Đường hữu vật tòng khởi quang tán nhi diệt diệc như chi. Vị kỷ quốc biến.

________

(*) Quốc biến: Nguyễn Huệ ra bắc đánh nhà Trịnh

Vị trí Hồ Gươm trong bản đồ đời Nguyễn và Rùa Hồ Gươm

Bên lề chính sử

CNM365. TÌNH YÊU CUỘC SỐNG. 365 chuyện kể mỗi ngày. Việt Nam Đại hội 12 tin nổi bật. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII từ ngày 20 đến 28-1-2016 (CNM365 nguồn TTXVN/ Tuổi Trẻ, 21 tháng 12, 2015); 28/1 Đại hội XII ‘chuẩn thuận’ Tổng bí thư (BBC, 18 tháng 1, 2016); Thông điệp gửi ĐH12: ‘Không thể không cải cách!’ (BBC. TS. Vũ Cao Phan. 17 tháng 1. 2016); Đại hội 12: Báo chí phương Tây ‘vào cuộc’ (BBC. 14 tháng 1, 2016); Cuộc tranh giành lãnh đạo kế vị ở Việt Nam (Diplomat, 14 tháng 1, 2016); VN đã hết thời chính sách ‘ba không’? (BBC. 16 tháng 1, 2016); Những điều cấm khi bầu Tổng Bí thư (BBC. 14 tháng 1, 2016); Thấy gì qua kết quả Hội nghị TƯ14? (BBC. 14 tháng 1, 2016); Đại hội 12 ‘không tác động đến kinh tế’ (BBC. 12 tháng 1, 2016); ‘Chỉ trông đợi Đại hội Đảng bừng tỉnh‘ (BBC. 11 tháng 1, 2016); Việt Nam: ‘Chưa ai đi quan lộ Putin’ (BBC. 11 tháng 1, 2016); VN cần ‘tổ chức và lãnh đạo chính trị mới’ (BBC. 10 tháng 1, 2016) … xem tiếp …

Bài phát biểu “gây tiếng vang” của bộ trưởng Bùi Quang Vinh tại đại hội 12. … Ngay sau khi kết thúc bài phát biểu, chủ tịch quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã đánh giá những ý kiến đóng góp này là “tâm huyết và thẳng thắn”. Bên cạnh đó, qua báo chí và các mạng xã hội, dư luận dành cho ông Vinh nhiều ý kiến khen ngợi và tán thưởng. Kinh tế Việt Nam chưa vượt qua vùng trũng suy giảm / Ông Phạm Bình Minh: ‘Quan hệ Việt – Trung tiến triển, dù còn khác biệt’; Đảng cần nghiêm khắc đánh giá lại chính mình

Bộ trưởng đề nghị đại biểu không nghi ngờ số liệu thống kê. Phát biểu tại Quốc hội sáng 4/11, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết, số liệu thống kê của Việt Nam chưa chính xác được, nhưng cũng không có chuyện nhào nặn, bóp méo.
Bộ trưởng Vinh: Đang tìm cơ chế để dân hạ bệ quan chức BBC Tiếng Việt Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh nói với BBC hồi tháng Chín rằng “Việt Nam đang nghiên cứu để có một chọn lựa …